Żyletki do maszynek - Merkur

Żyletka żyletce nie równa. Dowodem na to są żyletki Merkur Super Platinum. Szeroki szlif klingi i wyjątkowa ostrość.

Maszynka do golenia - klasyczne piękno

Tradycyjne golenie na mokro maszynką praktykowali nasi dziadkowie. Dla nich golenie takim aparatem nie było czymś nadzwyczajnym. Normalna, codzienna czynność. Maszynka, lustro i krem do golenia. Jak dobrze mi ten obraz utkwił w pamięci.
Dziś w epoce maszynek z plastiku, które wyrzuca się jak szczoteczki do zębów mało kto ma odwagę posłużyć się czymś szlachetnym i trwałym. "Bo mało czasu" powie większość.
Mało czasu dla siebie?

Pas do ostrzenia* brzytwy - cz. 2

Najczęściej spotykane pasy do ostrzenia* brzytew to takie o szerokości 45 mm. Pas taki jest dość wąski, aby swoją szerokością pomieścić cała szerokość ostrza brzytwy dlatego konieczne jest ostrzenie diagonalne, czyli na ukos obustronnie. Ostrzenie*  takie wymaga wprawy, tak aby zapobiec uszkodzeniu brzytwy.
Dla początkujących lub osób, które nie maja ochoty na ostrzenie ukośne stworzone zostały pasy szerokie, tak aby móc na nich zmieścić całe ostrze brzytwy. Na takich pasach można ostrzyć zupełnie prosto bez zjeżdżania na boki.

Szeroki pas 345 x 80 mm ze skóry bydlęcej, tył pastowany

Ostrzenie* - ostrzenie na pasku nie jest dosłownym ostrzeniem, a podostrzaniem, czy też polerowaniem. W starych fryzjerskich podręcznikach spotkałam się z nazwą - obciąganie na pasku. Bardzo dziwnie to brzmi, i stosowanie takiej terminologii może wywoływać uśmiech na twarzy. Krawędź ostrza ulega mikro-zmianom, tego typu, że najmniejsze elementy ostrza podczas golenia ulegają wyginaniu i schodzą na boki. Gołym okiem jest to niewidoczne. Pasek zapewnia ponowne wyprostowanie tych mikroelementów stali. Stal brzytwy jest odpowiednio zahartowana, i pozwala za każdym razem na ponowne odtworzenie ostrości krawędzi bez jej uszkodzenia.
Uszkodzić ta krawędź może nieumiejętne ostrzenie, np.  rozgrzanie brzytwy i rozhartowanie, które powoduje wyszczerbianie mikro-elementów, które nie są w stanie powrócić na swoje miejsce. Taką brzytwę należy poddać właściwemu ostrzeniu na osełce kamiennej, drewnianej lub skórzanej pokrytej odpowiednim ścierniwem.

Pas do ostrzenia cz. 1

Pas skórzany na filcu - czyli deseczka do ostrzenia

Istnieje wiele różnych pasków; do zawieszania na haku, do wiązania rzemieniem lub jako wiosełko, czyli deseczka jedno- lub dwustronna.
Prezentowany pasek to wersja w wydaniu wiosełkowym, czyli deseczka do wecowania. Deseczka posiada wyfrezowane pustki co zapewnia jej delikatne sprężynowanie. Mało tego, udoskonaleniem sprężynowania jest zamieszczony pod skórą filc. A jak wiadomo wełna jest materiałem sprężynującym - nie rozciąga się, a przy nacisku odpowiednio odbija.
Deseczki zazwyczaj posiadają dwie strony, na których możemy ostrzyć. Jedną ze stron możemy potraktować odpowiednią dla naszego noża, czy brzytwy pastą ścierną.

Pasty do impregnacji pasów

Pasy do ostrzenia brzytew wychodząc z fabryki zabezpieczone są odpowiednim dla każdego pasa impregnatem. W handlu impregnat ten występuje w dwóch wersjach; w tubkach lub w kostkach. Impregnaty te niezależnie od tego czy w kostce, czy w tubie różnią się jeszcze kolorami.
Z czasem impregnaty te zużywają się i należałoby dla utrzymania żywotności pasów pokryć je pastą.
Kolory past - zielony, czerwony, czarny, żółty i biały.
Często mylnie podaje się, że pasty te służą do ostrzenia brzytew. Nie jest to prawdą.


Jaki kolor wybieramy? W tubce, czy kostce? Co do wyboru konsystencji i odpowiedniego koloru pasty służymy osobistym doradztwem przy wyborze pasa.

Pasta czerwona i czarna w kostkach

Pasta w tubce

Ostrzenie brzytwy na pasku w praktyce

Trudno jest nauczyć się ostrzenia brzytwy na pasku znając tylko teorię. Co z tego, że przeczytamy jak się to robi. Najlepiej byłoby mieć pradziadka lub dziadka, który goli się brzytwą i z tak zwanym obciąganiem brzytwy na pasku jest wprawiony. Taki dziadek pokazałby i wytłumaczył jak się to robi. Tradycyjne golenie odeszło niemalże w zapomnienie. A dobrze jest zobaczyć na własne oczy jak ostrzy się w prawidłowy sposób brzytwę.

Liam Finnegan mistrz fryzjerstwa z Dublina do tej pory zajmuje się tradycyjnym goleniem. Z niezmierną łatwością i lekkością potrafi brzytwom przywrócić ich ostrość.

Ałun - minerał stosowany po goleniu

Kiedyś powszechnie stosowany przez mężczyzn. Dziś niestety zapomniany; ałun. W czasach lobbowania koncernów kosmetycznych mało kto chcąc, nie chcąc myśli o naturalnych kosmetykach. Łatwo dostępne w drogeriach kosmetyki, których skład mało nam mówi, ba, nie potrafimy często przeczytać trudnych do wymówienia, napisanych maczkiem ingredientów. Dlaczego nie zastosować czegoś tak prostego, naturalnego, bez parabenów i farb? 

Ałun to naturalnie występujący minerał działający bakteriobójczo i ściągająco dzięki czemu zmniejsza potliwość. Stosowany od czasów starożytnych. Inne stosowane nazwy to Aluminium Kalium Sulfuricum, Alumen, Ałun glinowo-potasowy. Jest to kruchy minerał, który łatwo rozpuszcza się w wodzie. Roztwór ałunu ma odczyn kwasowy dlatego działa ściągająco i aseptycznie. Po każdym goleniu, niezależnie od tego, czy na naszej cerze powstały zacięcia, czy nie możemy stosować ałun. Poza tym zamiast rol-onów, "fafkulców" możemy przez zastosowaniem naszej ulubionej wody toaletowej posmarować miejsca potliwe ałunem.

Bismarck na brzytwie

Jedną z nowszych brzytew stworzonych przez firmę Dovo jest hebanowy Bismarck. Brzytwa posiada szerokie, pełnowklęsłe ostrze 6/8 przeznaczone do mocnego zarostu.

Hebanowy uchwyt zaopatrzony jest w zdobiony napis Solingen. Złocone zdobienia wykonane z 24-karatowego złota.

Obciąganie i ostrzenie brzytwy

Przy obciąganiu brzytwy należy przyjąć zasadę, że osełka musi mieć równą, stałą podstawę. Po zupełnym oczyszczeniu powierzchni ostrzącej, przygotowuje się osełkę, tzn. rozrabia się mułek łupkowy, bądź też zwilża się ją oliwą, naftą itp. Brzytwę kładzie się płasko, ostrzem ukośnie do powierzchni ostrzącej (koniec brzytwy znajduje się w górnym, prawym rogu), przeciąga się brzytwę ukośnie do lewego dolnego rogu osełki, odwraca się ją na drugą stronę (koniec jej znajduje się teraz w lewym górnym rogu) i powtarza tę samą operację w odwrotnym kierunku. Obciąganie brzytwy zależy w dużej mierze od wyczucia: wykonane musi być lekko bez naciskania. Gdy wyczuwa się, że ostrze przystaje do osełki można rozpocząć próbę ostrza. W tym celu przeciąga się lekko ostrze wzdłuż zwilżonej dłoni. Gdy brzytwa jest dostatecznie ostra odnosi się lekkie uczucie przylegania. Dobrym sposobem próby ostrza jest tzw. próba włosa. Pojedynczy włos bierze się w palce i próbuje przeciąć w odległości przynajmniej 1 cm od punktu trzymania (...)
W przeciwieństwie do kategorii brzytew wklęsłych, brzytwę francuską - pełną, czyli uderzeniową - wecuje się na mocnej, lekko sprężystej deseczce z uchwytem i pociągnięta jest pastą, która składa się twardego, drobnoziarnistego ścierniwa nasączonego oliwą. (...)
Zupełnie stępioną brzytwę należy wymienić na nową.

Tekst zaczerpnięty z podręcznika Die Arbeit des Friseurs
Prawidłowe ostrzenie na kamieniu

Test kciuka i test paznokcia

Próba kciuka 
Próba kciuka polega na delikatnym poprzecznym pocieraniu klingą (nie ostrzem) tam i z powrotem wzdłuż kciuka. Przy tym powinien być słyszalny dźwięk, podobny do cykania oddalonego świerszcza.
Ponadto przy próbie kciuka ostrze po lekko skośnym przyłożeniu do skóry bez dociskania, jedynie pod własnym ciężarem brzytwy powinno przyklejać się do kciuka i lekko wbijać w skórę.

Próba paznokcia
Nie jest to próba na stwierdzenie ostrości brzytwy. Próba paznokcia ma na celu sprawdzenie niedoskonałości, które powstały podczas ostrzenia. W trakcie pocierania brzytwą po krawędzi paznokcia szlifierz wyczuwa niedoskonałości. Aby je stwierdzić nie wystarczy jednorazowe potarcie.

Pielęgnacja brzytwy

Osoba decydująca się na golenie brzytwą musi być świadoma, że jej posiadanie wiąże się z pewnym obowiązkiem.
Brzytwa wymaga szacunku, cierpliwości, uwagi i troski. I tak jak będzie traktowana, tak też będzie goliła. Jak widać potrzeby brzytwy i to jak się ją traktuje mogą dużo powiedzieć o charakterze mężczyzny.  Mężczyzna niecierpliwy i niespokojny nigdy nie będzie golił się brzytwą.
Dla wielu mężczyzn brzytwa staje się swojego rodzaju amuletem. Czymś bardzo osobistym. Tacy mężczyźni nie lubią gdy ich brzytwa trafia w inne ręce. Wręcz bronią ją przed dotykiem innych.
Dlatego golący się brzytwą dołoży wszelkich starań, aby jego brzytwa przetrwała dziesiątki lat.

Brzytwy ze stali nierdzewnej są mniej wymagające niż te ze stali węglowej. Mimo to każdą brzytwę po goleniu należy umyć i delikatnie osuszyć. Te ze stali węglowej suszymy szczególnie skrupulatnie, dodatkowo smarujemy je lekkim olejem. Brzytwy nie należy trzymać w szczelnie zamkniętym pojemniku, lubi ona przewiew i suche miejsca.
W trakcie golenia brzytwa ulega zmianie w taki sposób, że drobne ząbki ostrza, widoczne jedynie pod mikroskopem ulegają wygięciu na boki. Ząbki te należy ponownie naprostować poprzez wecowanie za pomocą skórzanego paska.Gdy brzytwa jest tak stępiona, że pasek nie jest w stanie jej pomóc skutecznym sposobem ostrzenia będzie obciąganie na osełce. Obciąganie brzytwy jest niczym innym jak odtworzeniem mikroskopijnych ząbków ostrza.

Na obrazku widzimy właściwe położenie brzytwy na pasku (rysunek pierwszy). Obrót brzytwy na pasku następuje zawsze przez odwrócenie grzbietu (rysunek drugi) bez odrywania brzytwy od paska. Na rysunku trzecim przedstawione jest nieprawidłowe odwracanie brzytwy. 

Więcej informacji o ostrzeniu na pasku i kamieniu znajdzie się w osobnym artykule.

W jaki sposób powstaje brzytwa?

Z odlewu stali węglowej bądź nierdzewnej walcuje się pręty o średnicy 7-8 mm. Pręty te następnie cięte są na małe kawałki, z których w odpowiedniej prasie wytłacza się surowe kształtki brzytew. Przygotowaną kształtkę żarzy się oraz przygotowuje się szlifując grzbiet, krawędzie, oraz wklęsłość. Po przewierceniu otworu dzięki, któremu mocowany jest uchwyt powstaje gotowa klinga, którą należy zahartować. Rzemieślnik rozżarza klingę do odpowiedniej temperatury (po kolorze brzytwy fachowiec rozpoznaje odpowiednie nagrzanie, t.j 230 stopni, kolor słomkowo-żółty) i następnie zanurzą ją w kąpieli wodnej. Po czym następuje odpuszczanie stali w celu zniwelowania naprężeń i uzyskania odpowiedniej sprężystości.

Kształty brzytew

Po zahartowaniu i dokładnym sprawdzeniu klingi następuje kolejny etap powstawania brzytwy, czyli ostrzenie. Dokonuje się go na ostrzałce o napędzie wodnym lub elektrycznym. (...) Podczas ostrzenia należy mieć na uwadze to, aby kamień ostrzący był stale wilgotny, tak aby klinga nie była narażona na rozgrzanie. Po naostrzeniu brzytwa zostaje połączona z uchwytem składającym się z dwóch okładzin. Uchwyt chroni użytkownika brzytwy przed urazami oraz samą brzytwę przed pęknięciem i wyszczerbieniem. (...) Ostatnim etapem, któremu poddana jest brzytwa jest polerowanie i obciągnięcie (niem. Abziehen) jej na osełce oliwnej.

Autorskie tłumaczenie fragmentu podręcznika
Die Arbeit des Friseurs

Brzytwa - nóż do golenia

Brzytwa jest rodzajem noża stosowanym do golenia na mokro, w sporadycznych przypadkach również na sucho. W czasie „spoczynku” ostrze brzytwy ze względów bezpieczeństwa chowane jest w uchwyt przez złożenie.

Najstarsze brzytwy były wykonane ze szlifowanego krzemienia, muszli, oraz zębów żarłacza.  Archeologiczne znaleziska najstarszych elementów brzytew datowane są na VI wiek p.n.e.  Brzytwy wykonane z kamienia w tamtym czasie były trwalsze i ostrzejsze od tych wykonanych z ówczesnych miękkich metali.  

Podstawową zaletą golenia się brzytwą jest długotrwałe użytkowanie przedmiotu oraz  efekt końcowy jakim jest idealnie gładka cera po goleniu. Przyjemność może stanowić również sam rytuał golenia, który nie będzie jednak w żadnym wypadku czymś odpowiednim dla pospiesznych i niecierpliwych użytkowników maszynek jednorazowych. 

Prawidłowo traktowana brzytwa może posłużyć paru pokoleniom i stanowi wtedy cenny przedmiot związany z jego użytkownikiem.

Jedynym wymogiem jest umiejętne wykorzystanie brzytwy. Związane jest to z początkowym nabraniem wprawy w przygotowaniu twarzy do golenia, właściwym goleniu oraz pielęgnacją twarzy po goleniu. Następnie tak jak traktuje się twarz, tak i pieczołowicie pielęgnowana musi być brzytwa. Ale o tym później.

Krótka historia golenia - część I

Nie wiadomo dokładnie, kiedy kobieta i mężczyzna zaczęli usuwać włosy ze swoich ciał. Pewne jest jednak, że czynili to już w epoce człowieka jaskiniowego.

Istniało wiele powodów, dla których się golili. Jeden z nich to ograniczenie podatnego gruntu (na jego lub jej ciele) na wszy, pchły i inne małe insekty, którym odpowiadało zarośnięte środowisko. Innym powodem była chęć do eliminacji zarostu na brodzie jako swoistego „uchwytu” w trakcie walki. Jedzenie czegokolwiek przez ówczesnego człowieka było prawie niemożliwe bez uprzedniego podcięcia zarostu. Będąc przesądnymi ludzie utożsamiali brodaczy z podeszłym wiekiem oraz śmiercią – czyli ludźmi u kresu swojego życia.

Odnalezione w jaskiniach  prymitywne malowidła przedstawiają ludzi bez zarostu lub z bardzo krótkimi brodami. Jak wskazują odnalezione wykopaliska ostrza wytwarzano z kamienia (z organicznymi uchwytami) lub rogu. Dzięki oznaczeniu metodą węglową wykopaliska datuje się od okresu Neolitu lub późnej epoki kamiennej. Ówcześni mężczyźni używali również prymitywnych pęset do wyrywania włosów, które dawały jednak bardziej bolesne rozwiązanie w stosunku do częstszego golenia. Inne kultury mówią o mężczyznach opalających swoje baczki za pomocą płonącej witki przykładanej tak blisko twarzy, jak to tylko możliwe. Metoda ta nie pozwalała jednak na uzyskanie krótkiego i odświeżającego golenia. Uzyskana pół centymetrowa szczecina stanowiła najlepszy efekt, jaki można było uzyskać.
c.d.n

Brzytwa z epoki halsztackiej
źródło  http://de.wikipedia.org/w/index.php?title=Datei:Rasoir_Acy-Romance.jpg&filetimestamp=20070510162706

Pogonotomia - nauka o goleniu

Pogonotomia jest nauką o goleniu. Określenie to pochodzi z greckiego  Pogoni – broda i temno – wyciąć.

W 1770 roku francuski fryzjer Jean-Jacques Perret wydał traktat o nazwie La Pogonotomie zawierający bardzo szczegółowe uwagi na temat golenia. Jaques Perret był również konstruktorem akcesoriów do golenia.

Das Rasiermesser

Najbardziej rzeczowo o powstawaniu brzytwy dowiemy się z niemieckiej książki Das Rasiermesser (Brzytwa). Jest to w zasadzie podręcznik dla rzemieślników, kowali i szlifierzy, którzy związani byli z kuciem brzytew. Podręcznik opisuje dokładnie w jaki sposób brzytwa ma być wykuta i szlifowana. Ponad to dowiemy o budowie brzytwy, jej rodzajach, rozmiarach i innych ciekawostkach dotyczących kucia brzytew.

Jedyne istniejące wydanie napisane jest gotykiem. Było to nie lada wyzwanie dla naszego tłumacza, nie tylko ze względu na rodzaj pisma, ale również przez terminologię, która obecnie nie jest już stosowana. Dla nazw  punktów brzytwy trudno było znaleźć polskie odpowiedniki, których po prostu w języku polskim nie ma. Bo  jak tu przetłumaczyć Angel-wędka, Spiegel-lustro, Wall-wał, czy też Selle-dusza. Przetłumaczyć rzecz jasna można, ale czy dosłowne tłumaczenie na polski będzie odpowiadało polskiemu znaczeniu.

Kolejny problem z tłumaczeniem stanowią określenia na ostrzenie brzytew. Niemcy rozróżniają dwa rodzaje ostrzenia, jedno z nich na kamieniu i to tłumacząc nazwane jest ostrzeniem (schärfen) i następne na pasku, które w języku niemieckim nie jest nazwane ostrzeniem (schärfen) tylko abziehen. Tłumacząc słowo abziehen mamy takie możliwości:

Odjąć, ściągać, odliczyć. I jak tu nazwać ostrzenie brzytwy na pasku?

Może etymologia tego niemieckiego określenia ma jakiś związek z przysłowiem

„spuścić kogoś po brzytwie”?

Fragment tłumaczenia z podręcznika Das Rasiermesser

Sens, cel i założenia szlifu wklęsłego brzytwy.

Praca, którą wykonujemy po wykuciu, pilnikowaniu, i hartowaniu zapewnia odpowiedni grunt dla szlifu wklęsłego. Nie ma on sobie równych i jest wyjątkowy w swoim rodzaju, dlatego wymagane jest krótkie objaśnienie sensu i celu, dlaczego szlif wklęsły jest niezbędny. Sam w sobie stopień wklęsłości jaką brzytwa posiada nie byłby taki ważny, ważne jest, że ta pusta wklęsłość tworzy na ostrzu spust i grzbiet dla zapewnienia stałego kąta ostrza, które z kolei warunkuje absolutnie równomierną podstawkę do ostrzenia na osełce.

Warunki do ostrzenia mogłyby być spełnione dzięki kamieniowi do ostrzenia o 40 cm średnicy. W tym przypadku grzbiet i ostrze brzytwy spełniają warunki do „spuszczania”.

Jest to punkt wyjściowy i prymitywna forma szlifu wklęsłego. Dla doświadczonego szlifierza w żadnym wypadku nie jest to jeszcze właściwy szlif wklęsły.

W ten sposób wytworzony „płaski” lub „lekki” szlif wklęsły - zakładając, że grzbiet jest wymodelowany, daje całkowicie nieskazitelne ostrze.