Das Rasiermesser

Najbardziej rzeczowo o powstawaniu brzytwy dowiemy się z niemieckiej książki Das Rasiermesser (Brzytwa). Jest to w zasadzie podręcznik dla rzemieślników, kowali i szlifierzy, którzy związani byli z kuciem brzytew. Podręcznik opisuje dokładnie w jaki sposób brzytwa ma być wykuta i szlifowana. Ponad to dowiemy o budowie brzytwy, jej rodzajach, rozmiarach i innych ciekawostkach dotyczących kucia brzytew.

Jedyne istniejące wydanie napisane jest gotykiem. Było to nie lada wyzwanie dla naszego tłumacza, nie tylko ze względu na rodzaj pisma, ale również przez terminologię, która obecnie nie jest już stosowana. Dla nazw  punktów brzytwy trudno było znaleźć polskie odpowiedniki, których po prostu w języku polskim nie ma. Bo  jak tu przetłumaczyć Angel-wędka, Spiegel-lustro, Wall-wał, czy też Selle-dusza. Przetłumaczyć rzecz jasna można, ale czy dosłowne tłumaczenie na polski będzie odpowiadało polskiemu znaczeniu.

Kolejny problem z tłumaczeniem stanowią określenia na ostrzenie brzytew. Niemcy rozróżniają dwa rodzaje ostrzenia, jedno z nich na kamieniu i to tłumacząc nazwane jest ostrzeniem (schärfen) i następne na pasku, które w języku niemieckim nie jest nazwane ostrzeniem (schärfen) tylko abziehen. Tłumacząc słowo abziehen mamy takie możliwości:

Odjąć, ściągać, odliczyć. I jak tu nazwać ostrzenie brzytwy na pasku?

Może etymologia tego niemieckiego określenia ma jakiś związek z przysłowiem

„spuścić kogoś po brzytwie”?

Fragment tłumaczenia z podręcznika Das Rasiermesser

Sens, cel i założenia szlifu wklęsłego brzytwy.

Praca, którą wykonujemy po wykuciu, pilnikowaniu, i hartowaniu zapewnia odpowiedni grunt dla szlifu wklęsłego. Nie ma on sobie równych i jest wyjątkowy w swoim rodzaju, dlatego wymagane jest krótkie objaśnienie sensu i celu, dlaczego szlif wklęsły jest niezbędny. Sam w sobie stopień wklęsłości jaką brzytwa posiada nie byłby taki ważny, ważne jest, że ta pusta wklęsłość tworzy na ostrzu spust i grzbiet dla zapewnienia stałego kąta ostrza, które z kolei warunkuje absolutnie równomierną podstawkę do ostrzenia na osełce.

Warunki do ostrzenia mogłyby być spełnione dzięki kamieniowi do ostrzenia o 40 cm średnicy. W tym przypadku grzbiet i ostrze brzytwy spełniają warunki do „spuszczania”.

Jest to punkt wyjściowy i prymitywna forma szlifu wklęsłego. Dla doświadczonego szlifierza w żadnym wypadku nie jest to jeszcze właściwy szlif wklęsły.

W ten sposób wytworzony „płaski” lub „lekki” szlif wklęsły - zakładając, że grzbiet jest wymodelowany, daje całkowicie nieskazitelne ostrze.